HOE NATUURLIJK IS MONOGAMIE?

Een vraag die steeds vaker gesteld wordt is of monogamie nog wel van deze tijd is. Charles Darwin schreef in zijn boek Origin of Species dat meerdere partners hebben een voorwaarde is voor een gunstige evolutie. Seks hebben met verschillende partners is dan een strategie om genetisch materiaal te verspreiden. Anders gezegd: evolutionair gezien is de mens blijkbaar niet gemaakt om trouw te zijn.

Ook andere onderzoeken wijzen dat uit. Antropologe Helen Fisher stuitte op een universeel patroon. Zij analyseerde echtscheidingscijfers in tientallen samenlevingen en ontdekte een piek in echtscheidingen na een relatie van ongeveer vier jaar. Ze legt daarbij een link met onze voorouders in Afrika. Zij kregen binnen de vier jaar een kind en gingen uit elkaar als het kind kon lopen om vervolgens op zoek te gaan naar een nieuwe partner.

Evolutionair gezien zou je dus kunnen zeggen dat we waarschijnlijk niet gemaakt zijn voor monogamie. Websites als Ashley Madison (zie netflix serie), Secondlove en Novamora, waar je een minnaar of minnares kunt zoeken, worden vaker bezocht dan ooit. Of misschien keek je stiekem maar gretig naar het tv-programma Free Love Paradise. In dat relatie-experiment trokken zes jonge koppels naar een zonnige bestemming om te onderzoeken of het mogelijk is om de regels van monogamie open te breken.

Misschien heb je in een relatie zelf ook al stiekem aan een ander gedacht. Wetenschappelijk onderzoek van Thomas V. Hicks en Harold Leitenberg wijst uit dat 98% van de getrouwde mannen en 80% van de getrouwde vrouwen fantaseert over seks met iemand anders. Volgens Bram Buunk, hoogleraar Evolutionaire Sociale Psychologie aan de Rijksuniversiteit Groningen, toont het aan dat we allemaal de neiging hebben om vreemd te gaan. Volgens hem is het evolutionair gezien gewoon voordeliger om meerdere partners te hebben.

De Nederlandse gedragsbioloog Liesbeth Sterck nuanceert dat. Zij stelt dat wij wel een natuurlijke drang hebben om monogaam te zijn. Niet monogaam voor het leven maar wel serieel monogaam. Dat houdt in dat je monogaam wilt zijn met je partner tot die relatie ophoudt. Daarna begin je opnieuw een monogame relatie.

Annemieke: “Weet jij wat voor jou werkt? Kies je voor (seriële) monogamie of wil je graag een andere relatievorm? Zelfreflectie, introspectie en communicatie is daarbij heel belangrijk. Als je een relatie met iemand aangaat is het goed om te bespreken wat jij zoekt, wat de ander wil en in welke mate jullie in staat zijn om een vorm te vinden zonder dat jullie zichzelf moeten verloochenen of elkaar tekortdoen. “

Annemieke “Communicatie blijft de sleutel wat paradoxaal kan een open relatie gevoelens van jaloezie en onzekerheid teweegbrengen. Het zien van je partner met een ander kan deze emoties versterken, wat kan leiden tot conflicten en spanningen binnen de relatie. Het is belangrijk om deze gevoelens openlijk te bespreken en te leren omgaan met jaloezie op een gezonde manier.”

Polyamorie

In plaats van één partner voor een heel leven opteren sommigen ervoor om liefdesrelaties te hebben met meerdere partners, al dan niet tegelijk. Dat heet polyamorie. Let wel: polyamorie is niet te verwarren met polygamie. Bij polyamorie spreken partners af om meerdere romantische partners tegelijk te hebben in onderling overleg. Bij polygamie zijn mensen ook getrouwd met verschillende partners. Dat laatste is verboden in België, maar polyamorie is dat niet en het weet stilaan ook het taboe van zich af te schudden.

“De eerste keer dat ik in mijn praktijk geconfronteerd werd met een open relatie was in 2022. Tijdens een intakegesprek met een man die op zoek was naar een duurzame, maar open relatie, moest ik hem eerlijk zeggen dat ik hiermee geen ervaring had. Vastberaden ging ik op zoek, als een headhunter, en ontdekte dat mijn netwerk veel groter was dan ik dacht. Na slechts één introductie bleek het de ware te zijn. Tot mijn eigen verbazing zijn ze nu al bijna 2 jaar gelukkig samen.”

Hoeveel polyamoreuze relaties er zijn in België is onduidelijk. Op basis van een studie uit 2017 schat het online platform over polyamorie Pluk de Liefde dat maar liefst meer dan een vijfde van de bevolking in Europa en de Verenigde Staten ooit een ethisch non-monogame relatie had. Dat is een open relatie waarin partners elkaar toestemming geven om ook andere relaties te hebben.

Zijn we bovendien ook wel zo monogaam als we beweren? Uit een Nederlandse studie van psycholoog Henk Noort uit 2004 en een seksenquête van Telefacts in België uit 2017 blijkt namelijk dat vier op de tien mannen en vrouwen in een monogame relatie toegeven dat ze ooit ontrouw zijn geweest. We noemen dat non-ethische non-monogame relaties.

De verschillen met een polyamoreuze of een ethische non-monogame relatie zijn instemming en transparantie. Begrip, eerlijkheid en open communicatie zijn net zo belangrijk als bij monogame relaties. Wie weleens vreemdgaat is dus niet polyamoreus.

Een schema rond Non Monogamie

Wat meer achtergrondinformatie

Antropologen zijn het erover eens dat mensen in de prehistorie polyamoreus waren. Rond 8000 v.C. begon dat te veranderen. Door de agrarische revolutie bouwden mensen huizen en deden ze aan landbouw. Er ontstond erfgoed. Zonen konden erven van hun vader waardoor het belangrijk werd om een ouder-kindrelatie op te bouwen. Mannen en vrouwen bleven samen tot de kinderen op eigen benen konden staan. Seriële monogamie, verschillende monogame relaties na elkaar, ontstond vanuit economische en sociale belangen.

In de tijd van de oude Grieken en Romeinen heerste er een dubbele moraal tegenover monogamie. Er was een groot verschil tussen slaven en wie vrij was. Vrije vrouwen moesten monogaam zijn, mannen daarentegen hadden hun slavinnen voor seksueel contact. Later werd die visie dan weer veranderd door de Katholieke Kerk. Religie bracht een extern moreel besef met zich mee. Alles wat je deed, deed je onder het oog van je geloof. De Kerk schreef voor hoe relaties moesten zijn, monogamie werd de norm.

In de tijd van de ridders was de hoofse liefde een bekend begrip. Het stond voor de onbereikbare liefde van een ridder voor een edelvrouw. Hij maakte haar het hof, wetende dat hij nooit haar geliefde kon zijn. In diezelfde tijd werd de adel uitgehuwelijkt. Zij trouwden voor geld en aanzien, niet uit liefde waardoor overspel veel voorkwam. Toch bleef monogamie de norm.

Naarmate het geloof strenger werd, werd monogaam leven belangrijker. Als goede christen moest je trouw zijn aan je partner. Dat werd makkelijker omdat mensen steeds meer hun partner zelf konden kiezen. Koppels waren nu samen omdat ze van elkaar hielden. De nood aan buitenechtelijke affaires werd daardoor minder.

Inmiddels speelt de Kerk geen overheersende rol meer in de Westerse maatschappij. We zijn vrij in zowel onze partnerkeuze als in onze geloofsovertuiging. In de jaren ’60 vond ook de seksuele revolutie plaats. Het nieuwe motto werd ‘ben je niet gelukkig, dan ga je uit elkaar’.

Moderne relatievormen zijn onder andere langeafstand relaties, polygamie, polyamorie, patchworkrelaties, twarrels, friends with benefits, panseksuele relaties, semisexuele relaties, relaties met een minnaar, latrelaties en aseksualiteit. Er is veel vrijheid. Je kunt zijn wie je wil zijn, en doen wat je wil doen. Of die andere relatievormen ons ook gelukkiger maken zal moeten blijken.

Als Personal Matchmaker staan Annemieke Dubois en haar team Véronique en Nathalie zelfbewuste singles bij in hun zoektocht naar een liefdespartner nl exclusieve relatiebemiddeling. In mei 2022 lag Annemieke’s eerste boek RQ ‘Relationele Intelligentie, voor singles’, uitgegeven door Borgerhoff & Lamberigts, in de boekhandel.

www.jade-jules.com

 

Annemieke Dubois