Leren ruziemaken

Sommige koppels hebben vaak vlammende ruzie, schelden elkaar wekelijks de huid vol of spuien hun gal via berichten IN HOOFDLETTERS met briesende emoji’s als extra sfeerzetter. Anderen houden hun frustraties voor zichzelf, bevriezen, huilen in stilte en trekken zich terug in de hoop dat de storm in hun hoofd wel vanzelf overwaait.

Je partner en jijzelf zijn allebei op een andere manier beïnvloed door ervaringen, door de manier waarop jullie zijn opgevoed en de historiek van jullie relaties. Op basis van die ervaringen heb je een filter ontwikkeld dat bepaalt hoe jij reageert op situaties, op wat mensen zeggen en doen. Wat jij voelt en denkt, is het resultaat van de manier waarop jij zaken in het verleden hebt beleefd en hoe die jouw blik hebben gevormd.

Die filter werkt vooral sterk als er stress, een conflict of ruzie ontstaat. Als jij je bewust bent van jouw filter kun je observeren wat je voelt en hoe dat gevoel ontstaan is, in plaats van jezelf of je partner de schuld geven en te veroordelen.

Relationeel intelligent ruziemaken is ook spreken in termen van wensen. Achter elk verwijt schuilt immers een wens. Wensen worden onder spanning soms verkeerd of te hard geformuleerd. Probeer voor jezelf uit te maken wat je eigenlijk bedoelt met de verwijten die je in gedachten hebt. Welke verlangens brengen ze naar de oppervlakte? En kun je de wensen in de verwijten van je partner ontdekken?

Een partner is een spiegel en kan daardoor je kwetsuren aanraken. Heel vaak botst nieuwe pijn op oude wonden. Demonen in je hoofd nemen het dan al eens over. Dan gaan we rekeningen vereffenen bij de mensen die de rekeningen helemaal niet hoeven en kunnen betalen. Probeer daarin duidelijk een verschil te maken.

Wat jou overkomen is in je jeugd of vroegere relaties moet je huidige partner niet oplossen of met zich meedragen. Het is een hele kunst om tijdens een meningsverschil afstand te nemen en aan te voelen welke pijn behoort tot het verleden en welke tot het heden, wat je demonen je influisteren en wat er in de realiteit gaande is.

Ruzies en discussies kunnen je meeslepen in een zee van emoties. Probeer daarom steeds de connectie met je partner te behouden en te focussen op samen groeien als koppel. Wat was de echte aanleiding van de ruzie? Wat heeft jou gekwetst in het verleden zodat je met deze bril naar de situatie kijkt? Wat wens je op korte en lange termijn en hoe kan mijn relatie dat invullen?

“Mijn vriend en ik maken steeds ruzie. Moeten we uit elkaar gaan?” vraagt Ilse me tijdens een etentje terwijl ze wezenloos voor zich uitstaart. Ze had het gevoel haar partner ergens onderweg kwijt te zijn geraakt.

Ik antwoord haar: “Jullie kunnen enkel samenblijven als jullie de verantwoordelijkheid nemen om elk jullie wonden te likken, en het gevecht met jullie eigen demonen aan te gaan. Daarna pas kunnen jullie nagaan of de ander verantwoordelijk is voor de pijn.”

Kies het juiste moment

Als je lang wacht om je frustraties of boosheid te uiten kunnen die gevoelens uitmonden in een ware tsunami in je hoofd waarover je nog maar weinig controle hebt. Daarom is het belangrijk om op tijd met je partner te spreken over die zaken waar jij het moeilijk mee hebt. Maar zorg wel dat je het juiste moment uitkiest en je in een goede mentale staat bent om een probleem op een constructieve manier aan te kaarten en op te lossen.

Heb je tijdens een ruzie een time-out nodig? Zeg dat dan ook gewoon. Zorg dat jullie beiden kalm zijn en neem indien nodig even wat afstand, fysiek of emotioneel, om de zaken te laten bekoelen. Geef ook je partner de ruimte om even uit de emotie te stappen. Praat pas verder als je beiden voelt dat het moment juist gekozen is, de emoties bedaard zijn en jullie beiden toegankelijk zijn voor feedback en debat. Probeer dan, uit het oog van de storm, om de aanleiding van de ruzie op een opbouwende manier verder te bespreken.

Een conflict op een goede manier aanpakken doe je ook best als je bij elkaar bent. Problemen uitvechten via berichten of de telefoon is voor interpretatie vatbaar, geeft meestal niet de juiste nuances weer, laat maar weinig opening voor debat en veroorzaakt alleen maar meer onduidelijkheden waardoor het conflict en het onbegrip vaak nog groter worden.

Empathie en begrip

Waar maken koppels het meeste ruzie over? Over de communicatie! “Ik kan er niet tegen als je me meteen zaken verwijt zonder maar even eerst naar mijn standpunt te luisteren!” is een frustratie die partners geregeld kwaad uitspreken tijdens een ruzie.

Dat communiceren erg belangrijk is in een relatie, is duidelijk. Maar welke communicatie verkies jij? Probeer jij steeds alles met de mantel der liefde te bedekken terwijl je partner geregeld temperamentvol uitvliegt? Of laat je je frustraties eerst wat sudderen en spreek je er pas na een week over zodat je partner niet begrijpt wat er zich allemaal heeft afgespeeld en welke oude koeien je plots uit de sloot haalt? Of vermijd je liever elk conflict en neem je eerst wat afstand tot het over is en holt je partner dan net achter je aan tot het laatste gezegd is over de kwestie? Heb je het idee dat jullie tijdens ruzies plots niet meer dezelfde taal spreken?

Relationeel intelligente personen leren via hun empathie wat het perspectief van anderen is op de situatie. Ze proberen te begrijpen voor ze proberen begrepen te worden en geven zo de ander in een relatie een bestaansrecht. Ruziemaken wordt helemaal anders als je in de eerste plaats luistert naar je partner, haar niet aanvalt en niet probeert te overtuigen van jouw perspectief.

Gezond en respectvol ruziemaken is geen strijd waarin je alleen maar meer overtuigd wil raken van je eigen gelijk. Het is misschien moeilijk om kritiek te aanhoren, maar misschien kun je als je echt luistert zijn standpunt wel begrijpen. De nood hebben om in weerstand te gaan, om jezelf te beschermen helpt niet. Ook al deel je uiteindelijk toch niet hetzelfde mening, je kunt wel steeds begrip hebben en tonen voor iemands gevoelens.

Koppels die ruzie maken vervallen al snel in verwijten. Zinnen zoals “het ligt aan jou, jij hebt het verpest” of “jij hebt dit en dat gedaan” komen al snel uit onze mond gerold. Als iemand verwijten hoort, doet die z’n deur dicht. Je bereikt er enkel pijn en nog grotere frustratie mee.

Communiceer daarom in de ik-vorm. Beschrijf wat jij ervaart, wat het gedrag van je partner met je doet en wat je graag zou willen. Zo maak je duidelijk dat jij je ervan bewust bent dat het jouw interpretatie is van de situatie en voelt je partner zich minder snel aangevallen.

Heb ook begrip en empathie voor de verwijten die jij moet aanhoren. Probeer te ontdekken welke gevoelens je partner daarmee wil communiceren, wat zij nodig heeft en hoe jij dat kan invullen. Durf echt te luisteren naar de kritiek en probeer dan op een rustige en milde manier te antwoorden.

Sommigen vinden het heel moeilijk om zich te excuseren. Het toont aan dat ze zichzelf in vraag stellen. Fout zijn en toegeven aan de ander vraagt kwetsbaarheid. Nochtans is het heel belangrijk om waar nodig je ego opzij te zetten en sorry te zeggen.

Iedereen kent de kwetsbare plekken van haar partner. Zie je de andere graag, dan blijf je daar in het heetst van de strijd van weg. Worden die plekken wel aangevallen, dan wil je partner je neerhalen om je te kwetsen. Het wijst op onmacht en op een lage zelfbeeld. Door jou op een vernietigende manier kleiner te maken, voelt hij zich even de sterkere.

Dan is het belangrijk om je grenzen aan te geven. Als een partner tijdens een ruzie over jouw grenzen kan gaan, heb je ze misschien niet duidelijk genoeg gesteld. Weten wat je wil en daarvoor opkomen is belangrijk. Lukt dat niet tijdens de ruzie, dan kan dat altijd nog erna op een rustiger moment. Samen zoeken naar een compromis, constructief kunnen geven en nemen, maar ook ontvangen en loslaten, is noodzakelijk voor een gezonde partnerrelatie in evenwicht.

Gezond ruziemaken doe je zo:

• Spreek uit wat er zich in je afspeelt.
• Formuleer wensen in plaats van verwijten.
• Geef je partner voldoende ruimte om zich te uiten.
• Focus op luisteren in plaats van op aanvallen en verdedigen.
• Laat je empathie spreken, focus niet enkel op je eigen visie.
• Beschouw je partner als een gelijke, er is geen dader of slachtoffer.
• Probeer niet je slag thuis te halen, een ruzie is geen wedstrijd of machtsstrijd. Als een van jullie wint verliest de relatie.
• Ga ruzie niet uit de weg, anders blijft het onderhuids smeulen.
• Wraak nemen is niet productief.
• Verlies jezelf niet in een welles-nietes spel.
• Laat je kwetsbaarheid zien.
• Grijp elke ruzie aan om als koppel te groeien.

Ruzie over geld

Ruziemaken over geld blijft een delicate kwestie. “Als het geld verdwijnt, verdwijnt ook de liefde,” zei mijn moeder altijd. In een relatie kan geld zowel de lijm als het mes zijn. Het kan je relatie versterken, maar ook verzuren.

Geld beïnvloedt in welk huis je woont, met welke auto je rijdt en hoe dik je portefeuille is, maar het heeft ook een impact op je relaties en op de manier waarop je denkt en hoe je je voelt. Niets confronteert partners zo erg met hun eigen ideeën en bagage als geld en de conflicten die daarmee gepaard gaan.

Stel, een vrouw vindt het belangrijk om zelf haar deel op restaurant te betalen maar haar vriend vindt het net een vorm van mannelijkheid als hij haar mag uitnodigen. Of hij koopt graag nieuwe technische snufjes, maar zij vindt dat jullie wel iets beters kunnen doen met jullie centen. Of zij reist graag in business class, maar hij vindt economy goed genoeg.

Er zijn voorbeelden genoeg die kunnen leiden tot frustratie tussen koppels. Iedereen heeft zijn eigen waarden en prioriteiten in het besteden van geld. Het is belangrijk om open te spreken over geld, idealiter al meteen in het begin van de relatie. Hoe delicaat het ook lijkt.

Stel jezelf en je partner deze vragen:

• Wat is jouw en je partners financieel profiel?
• Hoe duurzaam gaan jullie met geld om?
• Maak je duurzame investeringen, en zo ja welke?
• Durf je risico’s te nemen of ga je net heel voorzichtig en bedachtzaam om met geld?
• Ben je van mening dat geld moet rollen want je leeft maar een keer?

Trauma’s rond geld in de kindertijd, bijvoorbeeld door armoede of een faillissement, kunnen aanleiding geven tot ruzies over geld in een relatie. Daarom is het nuttig om te achterhalen welke waarde en rol geld speelde in jouw jeugd en in die van je partner. Want stel dat jij uit een gezin komt waar iedere cent telde terwijl je partner is opgegroeid in een rijk gezin, kan dat leiden tot andere visies en levensstijlen.

Conflicten over geldzaken kun je vermijden door samen zorgvuldig een budget op te stellen en jullie bijdragen te bepalen. Het is belangrijk dat elke partner voldoende financiële vrijheid behoudt. Dit kan door naast een (eventuele) gezamenlijke rekening ook een persoonlijke rekening te hebben die elke partner zelf kan beheren. Ook als jullie niet samenwonen is het handig om een systeem te gebruiken dat bepaalt wie wat betaalt of hoe jullie uitgaven eerlijk en transparant houden.

Quality/me-time

Heel wat koppels maken ruzie over qualitytime. Jullie besluiten bijvoorbeeld samen op romantisch weekend te gaan en plots gaat ook zijn beste vriend mee. Daar gaan je plannen en je verlangen naar tijd alleen met je lief, net wanneer je er zo’n nood aan hebt en hem even voor jou alleen wil.

Of misschien heb je als vrouw zin in een zonnige vakantie alleen of met een vriendin en wordt jouw partner toch wel heel onzeker van zoveel onafhankelijkheid. Nooit alleen kunnen zijn is voor velen verstikkend.

In een relatie ben je eigenlijk met drie: jij, de ander en de relatie. Een gezonde relatie vraagt een goede balans tussen jij als individu en jullie als team. Voldoende vrijheid hebben is belangrijk, voldoende verbondenheid evenzeer.

Schoonfamilie

Wie een relatie start, krijgt er gratis de schoonfamilie bij. Misschien zijn die bemoeiziek of hebben ze kritiek op je. Misschien geven ze ongevraagd advies over de opvoeding van jullie kinderen, vinden ze dat je beter een andere carrière zou nastreven of beginnen ze spontaan op te ruimen als je hen uitnodigt.

Het kan een koppel onder heel wat druk zetten. Daarom doen ze er goed aan om als team eenduidig te communiceren en grenzen te stellen. Durven communiceren zonder oordeel en vooral met respect naar ieders historiek en omgeving is daarbij, zoals steeds, essentieel.

Pluskinderen

Kinderen vragen veel tijd en aandacht. Tijd en aandacht die je ook graag aan je nieuwe partner had willen besteden. Maar helaas, kinderen gaan nu eenmaal voor. Elk gezin heeft ook zijn problemen. Bovendien moeten kinderen ook aanpassen aan de nieuwe gezinssituatie en de plusouder.

Dat alles is soms echt niet eenvoudig. Het kind heeft al de scheiding van haar ouders meegemaakt en moet dat soms nog verder verwerken. Geborgenheid van een ouder is dan belangrijk. Die vervolgens moeten delen met een nieuwe partner kan heel moeizaam verlopen. Hoe hard je ook je best doet als stiefouder, je kunt dat proces niet altijd beïnvloeden. Soms helpt alleen veel tijd, moeite en geduld.

Daardoor krijgen nieuwe relaties soms geen kans om voldoende te groeien en kunnen er al snel conflicten ontstaan. Werken aan de relatie raakt dan soms ondergesneeuwd door urgentere problemen en de ratrace van alledag.